Co warto wiedzieć o izolacji cokołu?

Cokół to górny fragment ściany fundamentowej, który wznosi się ponad powierzchnię gruntu, najczęściej na wysokość od około 30 do 50 cm. Ze względu na kontakt z wodą odpryskową i ryzyko uszkodzeń mechanicznych, jego zabezpieczenie wymaga zastosowania materiałów o starannie dobranych parametrach. Układ warstw izolacji powinien nie tylko chronić cokół przed wychładzaniem się i wilgocią, lecz również eliminować ryzyko nasiąkania termoizolacji, co skutkuje obniżeniem jej właściwości cieplnych.

Przez jakiś czas panowało przekonanie, że nie ma konieczności ocieplania cokołu w domach niepodpiwniczonych, gdyż wystarczająca jest termoizolacja podłogi na gruncie. Warto jednak wiedzieć, że bez odpowiedniego zabezpieczenia tej strefy może dochodzić do migracji ciepła z budynku pionowo przez ściany zewnętrzne i cokół na zewnątrz. Dlatego obecnie zaleca się stosowanie termoizolacji obwodowej ścian fundamentowych i cokołu bez względu na to, czy budynek ma podziemne kondygnacje, czy też jego ławy fundamentowe są płytko zagłębione w gruncie.

Jaki materiał termoizolacyjny zastosować?

Kluczową kwestią przy ocieplaniu cokołu jest dobór właściwych materiałów. Przede wszystkim izolacja zarówno ścian fundamentowych, jak i strefy przyziemia powinna być nienasiąkliwa i wytrzymała na uszkodzenia mechaniczne, dlatego wykluczone jest stosowanie np. styropianu fasadowego. Najczęściej zaleca się polistyren ekstrudowany, choć w takich zastosowaniach równie dobrze sprawdzi się wodoodporny styropian ekspandowany produkowany metodą formowania w prasie, jak np. Knauf Therm Expert Hydro.


Wytwarzane w tej technologii płyty są zbudowane z ciasno upakowanych, zamkniętych granulek polistyrenu, inaczej niż w przypadku tradycyjnych styropianów ciętych z jednego bloku, gdzie dochodzi do otwarcia struktury i zwiększenia nasiąkliwości materiału. Styropiany stosowane do izolacji elementów podziemnych i znajdujących się w przyziemiu powinny posiadać ponadto odpowiednio wysoką gęstość na poziomie 18 kg/m3 i współczynnik odporności na ściskanie CS na poziomie nie mniejszym niż 100 kPa. Dzięki takim właściwościom płyty Knauf Therm Expert Hydro mogą przenosić obciążenia nawet do około 3000 kg/m3. Zaletą płyt formowanych ciśnieniowo jest także precyzyjnie wyprofilowany kształt krawędzi, co pozwala zmniejszyć pracochłonność obróbki w narożach cokołu i zredukować ilość odpadów.

Wodoodporna warstwa ochronna

Układ hydro- i termoizolacji w strefie cokołu powinien być taki sam jak w przypadku izolacji fundamentu i stanowić jego kontynuację. Najpierw układa się funkcjonalną izolację przeciwwilgociową, a następnie mocuje się płyty termoizolacyjne, przy czym należy zastosować klej o zwiększonej odporności na działanie wilgoci. Do montażu styropianu nie stosuje się zasadniczo kołków montażowych, aby nie przerywać ciągłości warstwy termoizolacji. Płyty Knauf Therm Expert Hydro znacznie ułatwiają układanie obwodowej warstwy izolacji ścian fundamentowych, ze względu na duże rozmiary i odpowiednio wyprofilowany frez, który umożliwia łączenie płyt na zakład, co pozwala ograniczyć mostki termiczne i ryzyko przenikania wilgoci.

Jako część fundamentu wystawiona na bezpośredni kontakt z powietrzem zewnętrznym, cokół jest pokrywany dodatkowo warstwą elewacyjną, która z jednej strony chroni termoizolację, a drugiej - pełni funkcję dekoracyjną. Jeśli jest nią tynk mozaikowy, kolejne kroki należy wykonywać podobnie jak w systemie ETICS, jednak z wzięciem pod uwagi specyficznych warunków otoczenia, na jakie jest narażony cokół. Na płyty nakłada się warstwę wodoodpornego kleju o grubości 4-5 mm i zatapia się w niej siatkę, najlepiej wzmocnioną lub standardową w dwóch warstwach. Należy przy tym pamiętać, że siatka powinna być zagłębiona w gruncie na głębokość 20-30 cm. Po zagruntowaniu powierzchni można na nią nanosić tynk. Ważnym, choć czasem pomijanym elementem montażu termoizolacji jest odpowiednie wykończenie przejścia między częścią elewacyjną a cokołową. W tym miejscu montuje się listwę startową z kapinosem, który zapobiega ściekaniu wody opadowej bezpośrednio na cokół.