Termomodernizacja - skuteczna recepta na smog

Podejmowane do tej pory działania antysmogowe nie przyniosły oczekiwanych efektów. Jednym z przykładów może być Kraków, gdzie od września 2019 roku wprowadzono całkowity zakaz spalania węgla i drewna w kotłach, piecach i kominkach. Mimo to nadal występują tam regularnie dwu- lub trzykrotne przekroczenia norm stężenia pyłów zawieszonych PM2.5 i PM10. Za źródło tego problemu uważa się indywidualne ogrzewanie domów w okolicznych miejscowościach, gdzie obowiązują mniej restrykcyjne przepisy, zaś eliminacja starych kotłów węglowych została objęta długim okresem przejściowym.

Funkcjonujące obecnie w Polsce gminne programy wsparcia przedsięwzięć niskoemisyjnych stawiają akcent na wymianę źródła ciepła, podobnie jak program "Czyste Powietrze", który uzależnia przyznanie dofinansowania od wymiany starego kotła stałopalnego na kondensacyjny. Szacuje się, że w całej Polsce jest ponad 5 milionów domów jednorodzinnych, z których aż 70% posiada bardzo słabą izolację cieplną lub nie ma jej w ogóle. Budynki te mają duże zapotrzebowanie na energię pochodzącą ze spalania tradycyjnych, często niskiej jakości paliw. Ich kompleksowe ocieplenie pozwoliłoby szybciej ograniczyć zjawisko smogu, a pociąga za sobą niższe koszty niż wymiana instalacji grzewczej.

Diagnoza: chore płuca Polski

Według Światowej Organizacji Zdrowia średnia dobowa norma smogu to 25 mikrogramów na metr sześcienny pyłu PM2.5 i 50 mikrogramów ma metr sześcienny frakcji PM10. W Polsce za wysoki poziom uważa się 100 mikrogramów na metr sześcienny PM10, a alarmowy - 150 mikrogramów na metr sześcienny, a więc trzykrotnie przewyższający zalecenia WHO. Głównym źródłem zanieczyszczeń są stare kotły węglowe używane w gospodarstwach domowych, których liczebność szacuje się na około 3 miliony. Zgodnie ze statystykami podawanymi przez Polski Alarm Smogowy odpowiadają one za 46% emisji pyłów PM10 i aż 84% emisji rakotwórczego benzopirenu.

Obraz ten uzupełnia niski standard ocieplenia większości domów jednorodzinnych - 34% posiada warstwę termoizolacji cieńszą niż 8 cm, a kolejne 38% nie posiada żadnej ochrony cieplnej - to aż 72% budynków do remontu! Termomodernizację takich obiektów należy zacząć od zmniejszenia ich zapotrzebowania na energię grzewczą. Szacuje się, że ocieplenie wszystkich przegród zewnętrznych i wymiana nieszczelnych okien przekłada się na obniżenie energochłonności budynku nawet o 60%. Specjaliści podkreślają przy tym, że wymiana źródła ciepła powinna nastąpić dopiero w oparciu o nowy bilans energetyczny po ociepleniu powłoki budynku. Materiałem, który znajduje zastosowanie w ponad 80% przypadków termomodernizacji jest styropian EPS, a coraz częściej jego grafitowa odmiana, która pozwala uzyskać ściany zgodne z restrykcyjnymi normami już przy niewielkich grubościach.


Grafitowy lek

Gospodarstwa domowe mogą otrzymać zwrot nawet 90% kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w ramach programu "Czyste Powietrze", warunkiem jest zakup nowego kotła i podwyższenia izolacyjności cieplnej przegród budowlanych do standardów odpowiadających zaostrzonym warunkom technicznym na rok 2021. Zgodnie z nimi ściany zewnętrzne powinny posiadać współczynnik przenikania ciepła U nie wyższy niż 0,2 W/m2K, a dachy i stropodachy - 0,15 W/m2K. Uzyskanie takich efektów izolacji ścian przy użyciu najtańszego białego styropianu o parametrze 0,045 W/mK wiązałoby się ze znacznym zwiększeniem ich grubości. Dlatego w projektach modernizacyjnych najlepiej sprawdzi się styropian grafitowy o lambdzie 0,031 W/mK. Jest on o wiele lepszym izolatorem niż jego białe odpowiedniki, dlatego wystarczy zastosować płyty o grubości 15 cm, aby podnieść izolacyjność termiczną przegród do wymaganego poziomu.

"Najlepsze efekty zapewnia ciągła warstwa ocieplenia całego budynku, od fundamentu po dach. Chodzi nie tylko o dokładność jej wykonania, ale także stosowanie materiałów o jednolitych parametrach termoizolacyjności. W naszej ofercie można znaleźć grafitowy styropian fasadowy ETIXX produkowany udoskonaloną metodą formowania ciśnieniowego, jak również płyty do ocieplania stropodachów, podłóg i fundamentów o tych samych parametrach. Nowoczesne technologie produkcyjne zapewniają optymalną geometrię płyt i pełną powtarzalność ich parametrów, dzięki czemu tworzą one zwartą i jednolitą termicznie warstwę ocieplenia" - mówi Cezary Bieżoński, regionalny menadżer sprzedaży Knauf Therm, specjalista ds. budownictwa pasywnego i energooszczędnego.

Tylko zastosowanie wysokiej jakości, nowoczesnych materiałów termoizolacyjnych pozwoli zmniejszyć energochłonność budynków i radykalnie obniżyć koszty ich utrzymania. Inwestycja w ocieplenie domu zwraca się w ciągu zaledwie kilku lat, a zaoszczędzone w ten sposób pieniądze mogą być przeznaczone na kolejne działania modernizacyjne.