Zdaniem przedsiębiorców: podsumowanie 2016 roku i perspektywy dla biznesu w 2017

W sondażu, przeprowadzonym na reprezentatywnej grupie przedsiębiorców BCC, udział wzięło: 30,6% średnich przedsiębiorstw zatrudniających od 50 do 249 pracowników, 29,4% małych firm (od 10-49 pracowników), 22,3% dużych firm (od 250 do 1000 pracowników), 10,6% mikroprzedsiębiorstw (od 1 do 9 pracowników) oraz 7,1% korporacji (zatrudnienie powyżej 1000 pracowników).

Wśród ankietowanych przez BCC firm większość zajmuje się działalnością usługową (38,8%), przemysłowo-produkcyjną (22,4%), handlową (22,3%), budownictwem (7,1%), usługami finansowymi (4,7%) lub reprezentuje inne, niewymienione branże (4,7%).

Wynika z nich, że:

• 53% przedsiębiorców oceniło kondycję prowadzonych przez nich firm w 2016 roku jako dobrą, a ponad 30% jako umiarkowaną,
• ponad 48% uważa, że w nowym roku sytuacja finansowa firmy pozostanie zbliżona do tej w 2016 r., 35% przewiduje jej poprawę, zaś ok. 17% pogorszenie,
• ponad 75% firm zakłada wzrost kosztów działalności w 2017 r. w porównaniu do ub. roku, a 63% wzrost obciążeń podatkowych,
• tylko 21% planuje zwiększyć wydatki inwestycyjne na środki trwałe a, w przypadku 57% firm będą one na podobnym poziomie jak w 2016 r.,
• ponad 62% zamierza zwiększyć wysokość wynagrodzeń, a 38% planuje wzrost zatrudnienia,
• 94% ankietowanych przedsiębiorców uważa, że rząd nie poprawił, w ostatnim roku, warunków prowadzenia działalności gospodarczej,
• w ocenie 88% przedsiębiorców sytuacja ekonomiczna w 2017 r. nie będzie sprzyjać prowadzeniu biznesu.

Problemy w 2016 r.

Na pytanie jakie czynniki były problemem dla działalności firmy w 2016 roku, przedsiębiorcy wskazali:

• 62,4% - trudności z pozyskaniem pracowników o odpowiednich kwalifikacjach,
• 60% - wysoka presja konkurencyjna na ceny i w rezultacie niskie marże zysku,
• 49,4% - nadmierna biurokracja,
• 45,9% - wysokie obciążenia podatkowe i para-podatkowe,
• 42,4% - nieuczciwa konkurencja ze strony „szarej strefy”,
• 41,2% - niesprawność wymiaru sprawiedliwości w sprawach gospodarczych,
• 35,3% - niski popyt na rynku krajowym,
• 30,6% - kurs złotego do innych walut,
• 9,4% - wysoki koszt lub trudna dostępność kredytów udzielanych przez banki,
• 8,2% - wysokie ceny surowców oraz innych komponentów,
• 8,2% - niski popyt na rynkach zagranicznych,
• 7,1% - inne, m.in.: nieprzewidywalność prawna, niejasne przepisy podatkowe, brak pracowników spowodowany programem 500+, wstrzymywanie zwrotu VAT na czas działań sprawdzających z jednoczesnym wydłużeniem na czas nieokreślony okresu sprawdzania zasadności zwrotu VAT.

Zdaniem przedsiębiorców, rząd powinien zadbać o to, aby realnie wprowadzić w życie zasadę swobody działalności gospodarczej i jak najmniej ingerować w gospodarkę. Biznes potrzebuje spokoju i stabilizacji. Bez tego trudno jest planować działania i inwestycje. Dziś przedsiębiorcy są zaniepokojeni sytuacją polityczną i nie skupiają się nad rozwojem firm tylko z obawą patrzą w przyszłość. "Moja firma zrezygnowała z wielomilionowej dotacji, bo nie wiadomo co przyniesie nowy rok. Ryzyko prowadzenia działalności wzrosło kilkakrotnie. Straszenie coraz to nowymi pomysłami i obwinianie przedsiębiorców za różne problemy tylko pogarsza sytuację w biznesie" - opisuje klimat wokół biznesu w Polsce jeden z przedsiębiorców.

Co przyniesie nowy rok?

Z jednej strony, środowisko biznesu pozytywnie ocenia zmiany, na które w dużej mierze składają się propozycje Ministerstwa Rozwoju, kierowanego przez wicepremiera Mateusza Morawieckiego jak pakiet 100 ułatwień dla firm czy konstytucja biznesu. To także: możliwość odliczenia od przychodów niezapłaconej faktury po 120 dniach; sukcesję przedsiębiorstwa osoby fizycznej umożliwiająca funkcjonowanie jednoosobowej działalności gospodarczej po śmierci właściciela; wyższe limity ulg na innowacje (rozszerzenie katalogu kosztów kwalifikowanych jako działalność B+R) czy obniżenie podatku CIT do 15% dla małych firm.

Z drugiej, przedsiębiorcy z niepokojem spoglądają na inne rozwiązania, które rząd zapowiedział w 2017 roku. Lista negatywnie ocenianych przez biznes zmian jest długa:

1. uchylenie z mocy prawa dotychczas obowiązujących indywidualnych interpretacji podatkowych potwierdzających prawo podatnika do działań skutkujących oszczędnościami podatkowymi
2. obniżenie wieku emerytalnego ze względy na deficyt pracowników przechodzących na emeryturę i obawę finansowania deficytu budżetu zw. z emeryturami drogą restrykcyjnych kontroli firm i podatków
3. podwyższenie płacy minimalnej zwiększające koszty funkcjonowania firm i uderzające
4. rozszerzenie listy towarów objętych mechanizmem tzw. solidarnej odpowiedzialności podatkowej nabywcy za rozliczenia VAT zbywcy
5. wyrejestrowanie z VAT z urzędu bez powiadomienia podatnika
6. likwidacja rozliczeń kwartalnych podatku VAT na rzecz miesięcznych
7. wprowadzenie nowej polityki weryfikacji stosowanych przez podatnika cen transferowych
8. kary grzywny (od 200 do 40 000 zł) za składanie deklaracji VAT w formie papierowej a nie wymaganej, elektronicznej
9. projektowana kara pozbawienia wolności nawet do 25 lat dla wystawiających i posługujących się nierzetelnymi fakturami (tzw. fałsz intelektualny) opiewającymi na łączną wartość przekraczającą ogółem 200 000 zł
10. nowe sankcje podatkowe (30% i 100%) nakładane w związku z nierzetelnym rozliczaniem podatku VAT oraz za wystawianie tzw. pustych faktur
11. niższy próg (z 15.000 euro na 15.000 zł), powyżej którego przedsiębiorca ma obowiązek dokonywać rozliczeń za pośrednictwem rachunku bankowego
12. wprowadzenie dodatkowych warunków dla możliwości ubiegania się o przyspieszony (25-dniowy) zwrot VAT
13. jednolity plik kontrolny (JPK) dla małych i średnich firm
14. zmiana zasad opodatkowania aportów wnoszonych na agio (przychodem podatnika będzie cała rynkowa wartość wkładu niepieniężnego a nie wartość nominalna udziałów wydanych w zamian za aport, jak jest obecnie)
15. reforma administracji skarbowej i powstanie Krajowej Administracji Skarbowej
16. państwowy zarząd przymusowy nad majątkiem firmy
17. domniemanie przestępczego pochodzenia majątku objętego we władanie w ciągu 5 lat przed popełnieniem przestępstwa
18. zamówienia in-house w prawie zamówień publicznych