Tynki we współczesnym budownictwie

Fot. Dolina Nidy

Warstwa zaprawy tynkowej przy wysychaniu podlega wszelkim prawom fizykochemicznym, czyli zmianom liniowym, skurczom, pofalowaniom, które decydują o jakości wizualnej powierzchni tynku. Jeśli zatem zakładamy i chcemy mieć (specyfikacja zleceniodawcy) bardzo wysoki i atrakcyjny standard naszych pomieszczeń musimy jeszcze przed malowaniem wytynkowaną powierzchnię wyrównać i wygładzić do wyższej kategorii (gładzie) cienką warstwą gładzi gipsowej usuwając wszelkie niedoskonałości. Nie jest to praca skomplikowana, ale wymaga od wykonawcy wiedzy, doświadczenia i oczywiście sumienności.

Obecnie na rynku budowlanym dostępnych jest kilkadziesiąt produktów gipsowych przeznaczonych do gładzenia i wyrównywania wewnętrznych powierzchni budowlanych. A to za sprawą wielu producentów, którzy oferują swoje produkty pod wieloma nazwami handlowymi, szczegółami technicznymi i aplikacyjnymi, ale ze wspólną cechą – wszystkie, które są przeznaczone na podłoża minerale muszą spełniać wymagania norm PN-EN 13279-1 i PN-EN 13963.

Wspólne są też wymagania procesu technologicznego wykonywania prac wyrównawczych oraz ostatecznego gładzenia nałożonej na podłoże warstwy zaprawy gipsowej. Dotyczy to właściwej oceny stanu podłoża (równość, nośność i czystość), następnie jego oczyszczenia (z kurzu, brudu, powłok malarskich), lokalizacji rys i pęknięć oraz ich wzmocnienia i usunięcia, zagruntowania odpowiednim środkiem gruntującym (ograniczenie chłonności i wzmocnienie przyczepności), przygotowania zaprawy o odpowiedniej konsystencji, wzmocnienie wszystkich naroży w pomieszczeniach narożnikami aluminiowymi, a następnie przestrzegania zasad nakładania zaprawy na podłoże. Właściwe przestrzeganie reżimu technologicznego zapewni nam nie tylko bezproblemową „kulturę wykonawczą”, ale też wspaniały efekt końcowy równej, gładkiej i twardej powierzchni idealnej do ostatecznego powlekania każdą techniką oraz gwarantowaną wieloletnią trwałość wykonanych prac.


Fot. Dolina Nidy

Rozpoczynając prace wykończeniowe czy renowacyjne tynków najczęściej sięgamy po gipsy szpachlowe, które przeznaczone są głównie do wyrównania i szpachlowania całych powierzchni przy użyciu długich (60–80 cm) pac z nierdzewnej stali. Produkty te mają bardzo szerokie zastosowanie w budownictwie jako spoiwa do prac wykończeniowych, renowacyjnych, a także montażu prefabrykatów gipsowych. Można nimi wykonywać również uzupełnienia nierówności i naprawę ubytków w podłożu, przeszpachlowania tzw. warstwę wyrównawczą i wzmacniającą nierówne podłoża o grubości nawet do 5 mm. Używane są też w pewnym zakresie do wykonywania gładzi na podłożach mineralnych, ale musimy wiedzieć, że cały proces technologiczny wyrównania i gładzenia powinniśmy wykonać w tzw. fazie mokrej czyli przed całkowitym związaniem nałożonej warstwy zaprawy – po stwardnieniu. Niestety gładzenie czy szlifowanie jest znacznie utrudnione ze względu na wysoką twardość powierzchni gładzi. Ogólnie należy podkreślić, że gipsy szpachlowe są bardziej twardym, mocnym i przyczepnym spoiwem gipsowym, ale nieco mniej elastycznym. Do tego typu prac polecamy naturalne mocne spoiwa gipsowe produkowane w nowoczesnej linii technologicznej Doliny Nidy takie jak Gips Szpachlowy oraz Gips Szpachlowy Uplastyczniona Formuła. Są to produkty ekologiczne, wyprodukowane na bazie naturalnego kamienia gipsowego.

Dostępne na rynku spoiwa nazywane gładziami gipsowymi przeznaczone są do wykonywania typowych gładzi na równych podłożach mineralnych czyli ostatecznego wygładzenia i przygotowania powierzchni ścian i sufitów przed np. malowaniem. Są spoiwami o jasnej barwie, bardziej miękkimi i delikatnymi, a także bardziej podatnymi na przeszlifowanie siateczkami ściernymi. Zalecane jest nakładanie ich zazwyczaj w warstwach od 0 do 2–3 mm. Mają dobrą przyczepność, łatwość nakładania i gładzenia, bardzo drobne uziarnienie i łatwość szlifowania. Często wykonawcy nazywają je materiałami do przedmalarskiego gładzenia powierzchni ścian i sufitów. Klasycznym przykładem produktu – gładzi, bardzo często używanej przez wykonawców, jest Biała Gipsowa Gładź Szpachlowa Omega Doliny Nidy, którą można aplikować nie tylko ręcznie, ale też mechanicznie przy użyciu agregatu natryskowego np. Graco T-max 506 czy Jetpro 80. Receptura Omegi została tak zaprojektowana, aby parametry techniczne pozostawały stabilne nawet przy dość rzadkiej konsystencji, jaka jest potrzebna przy aplikacji mechanicznej.


Fot. Dolina Nidy

Szeroko stosowane są też Gładź Gipsowa, szczególnie na podłoża gipsowe oraz Gips Szpachlowy F do spoinowania i gładzenia podłoży z płyt gipsowo kartonowych.

Jak zatem dobrać produkt najodpowiedniejszy do konkretnych zastosowań w określonych warunkach?
W nowym budownictwie jest to dużo mniejszy problem, bo podłoża są mocne, stabilne i czyste. Wystarczy ocenić ich stopień równości, odkurzyć i zagruntować. Znacznie trudniejszy wybór jest szczególnie przy renowacji starych wieloletnich podłoży, gdzie ważna jest nie tylko jakość wykonanych prac, ale też dobra przyczepność zaprawy, wzmocnienie podłoża, zabezpieczenie i wzmocnienie licznych pęknięć oraz wieloletnia trwałość w czasie użytkowania.

Najpierw należy rzetelnie ocenić stabilność i stan podłoża, jego wilgotność, wielkość ubytków, odchyłek od płaszczyzny, określić zakładane efekty jakościowe. Przy małych różnicach w płaszczyźnie należy sięgać po gładzie gipsowe, a przy dużych po gipsy szpachlowe, a czasem nawet po gipsy tynkarskie, aby zgrabnie wyprowadzić kąty, płaszczyzny i duże odchyłki.

Na własną rękę
Praktyczna rada dla cierpliwych i dociekliwych – można samemu ściągać informacje z internetu, czytać karty techniczne, dzwonić na infolinie producentów, pytać znajomych czy tzw. fachowców, ale wymaga to trochę czasu, cierpliwości i ewentualnego eksperymentowania. Nie uchronimy się jednak od błędów.

Usługa kompleksowa
Sprawdzonym i pewnym sposobem jest zlecenie pracy wraz z materiałem zaprzyjaźnionej lub poleconej firmie wykonawczej, która ma doświadczenie aplikacyjne i preferencje produktowe, które pozwalają udzielić jej gwarancji na wysoką jakość i trwałość wykonanej pracy.

Przydatne wskazówki
Bardzo ważną sprawą przed wykonywaniem gładzi jest właściwe przygotowanie podłoża – powinno być ono stabilne, suche, czyste i zagruntowane odpowiednim środkiem np. Euro-Gruntem 100 (bezbarwnym). Szpachlówki i gładzie powinny być w większości wykonywane na mokro, aby uniknąć kłopotliwego pylenia w czasie szlifowania i niepotrzebnej straty części produktu.

Na co zwracać uwagę przy wyborze produktów gipsowych?
Produkty gipsowe tworzą przyjazny mikroklimat wnętrz. Najlepiej nam służą te gipsy, które wyprodukowane są z naturalnych, czystych ekologicznie surowców, jakie oferuje Dolina Nidy. Takie trwałe i stosunkowo mocne produkty są coraz bardziej popularne wśród inwestorów wykańczających domy jednorodzinne jak też mieszkania w budownictwie wielorodzinnym.

Marek Tomasik
Dyrektor ds. Szkoleń Doliny Nidy
Grupa ATLAS