Uwaga - czarny styropian! (część 2)

Rys. Sylwia Hałaczkiewicz

Niestety, jak wykazały próby, na ścianach skierowanych ku słońcu z dużym prawdopodobieństwem będzie dochodziło do takiej awarii, również wtedy gdy zostaną spełnione wszystkie wymogi technologiczne, skuteczne dotychczas dla białego styropianu (właściwa temperatura pracy, sposób klejenia, rusztowaniowe siatki ochronne). Wynika z tego jednoznacznie, że na pozór bliźniaczo podobne styropiany, różniące się właściwie tylko kolorem i izolacyjnością cieplną, zachowują się w pewnych warunkach na tyle odmiennie, że jeden z nich (ten szary) nie powinien być w swojej zwykłej postaci używany do systemów ociepleń ETICS. Aż tak radykalna opinia nie bierze się bynajmniej z mojej awersji do samego materiału, który rzeczywiście jako izolacja termiczna korzystnie wyróżnia się przede wszystkim niezłym współczynnikiem ?. Wynika ona z faktu, że wokół wprowadzania szarego styropianu do obrotu jest z jednej strony za mało rzetelnej wiedzy, szerszych badań i wymiany doświadczeń, z drugiej zaś zbyt wiele reklamy, marketingu i przemilczeń.

Przyjęto (niesłusznie!), że o przydatności styropianu do zastosowania w zestawach dociepleń zamiast producenta, autoryzującego cały zestaw materiałów decyduje producent… styropianu. Ten zaś, w oparciu o badania laboratoryjne deklaruje kod jego parametrów według normy PN-EN 13163:2009, często podpierając się przy tym np. rekomendacją techniczną ITB. Nikomu nie nasunęła się jak dotąd wątpliwość, czy wymieniona wyżej norma wyczerpuje wszystkie parametry decydujące o przydatności styropianu do ociepleń. O ile mogłoby tak być dla styropianów białych - choć np. Niemiecki Związek Branżowy Systemów Dociepleń żąda, aby styropian spełniał kilka dodatkowych ostrzejszych wymogów, jak np. bezpowrotny skurcz nie większy niż 0,15% długości (1,5 mm na metrze) – to opisywane zachowanie styropianu szarego (przypominam: wielokrotne, cykliczne wydłużanie i skracanie płyt rzędu 2 mm/m) nakazuje bliżej zastanowić się nad zagadnieniem. Mówiąc inaczej – potrzebne jest podjęcie dyskusji i doprowadzenie do stworzenia opisu takich wymogów technologicznych, których spełnienie pozwoli na bezpieczne stosowanie szarego styropianu w systemach ociepleń ETICS, niezależnie od przypadku i kaprysów pogody.


Zestaw stanowisk polowych do równoczesnego badania siły oddziaływania rozszerzających się styropianów (z uwzględnieniem ich rodzajów i wpływu zastosowania rusztowaniowej siatki ochronnej).
Fot. A. Jędrzejewski

Ponieważ dyskusja była jednym z celów napisania przeze mnie poprzedniego artykułu, został w nim zamieszczony adres mailowy i apel do Czytelników o nadsyłanie własnych wypowiedzi, opisujących doświadczenia z kontaktów z tym materiałem. Treść artykułu z prośbą o komentarz została też rozesłana do kilku instytucji, które zapewne są żywo zainteresowane wywołanym tematem, ale być może nie śledzą „Tynków” na bieżąco. Były to m.in. stowarzyszenia branżowe: producentów styropianu, producentów systemów ociepleń, firm budowlano-wykończeniowych, a także placówki naukowo-badawcze oraz wybrani inwestorzy i wykonawcy, a więc wszyscy, którym na dyskusji powinno zależeć.

Reakcje były rozmaite
Nieliczni indywidualni krytycy, sympatycy styropianu zarzucili mi brak wiedzy technicznej, nieznajomość realiów budowy i dążenie do niezasłużonego oczernienia świetnego ich zdaniem materiału. Obu Panom dziękuję za to, że nie byli anonimowi i proszę o powtórną lekturę, z większą uwagą.

Pojawiły się także dwie nader obszerne i bardzo merytoryczne wypowiedzi osób z tytułami doktorskimi, reprezentujących nadzór inwestorski oraz naukę i stowarzyszenie wykonawców. Obie potwierdziły zasadność podjętego tematu. Aby umożliwić obojgu autorom głębsze poznanie istoty zagadnienia, zostali oni zaproszeni do osobistego zapoznania się z naszym zapleczem badawczym, gdzie mogli osobiście obserwować eksperymenty techniczne, pokazujące zachowanie się różnych styropianów w warunkach symulujących rzeczywistą budowę. Po odwiedzinach oboje utwierdzili się w swoich (i moich) poglądach, gdyż „…jeden obraz mówi więcej niż tysiąc słów…”.

Spośród placówek naukowo-badawczych odpowiedzi udzielił COBR Przemysłu Izolacji Budowlanej w Katowicach. Z krótkich słów, cyt.: „Zdajemy sobie sprawę z istoty poruszanych przez Pana zagadnień. Dotyczą one spraw aplikacyjnych, których nie obejmuje zakres naszej działalności…” wynika, że dyskusja jest potrzebna i tematem należy się zająć.

W podobnym tonie docierały do mnie również wypowiedzi wielu spośród inwestorów i wykonawców, którym wysłano „Tynki” z artykułem. Jedyną różnicą było to, że większość tych osób, wymawiając się brakiem czasu poprzestała na formie ustnej.


Pojedyncze stanowisko polowe do badania siły oddziaływania rozszerzającego się styropianu
(z uwzględnieniem wpływu zastosowania rusztowaniowej siatki ochronnej).
Fot. A. Jędrzejewski

Na tym jednak nie koniec podsumowania. Z przykrością muszę stwierdzić, że najbardziej bolą opinie, których w dyskusji do tej pory (początek 2013 r.) nie ma. Nie wiem czym tłumaczyć milczenie stowarzyszenia producentów systemów ociepleń. Szanowni Państwo, zabierzcie głos! Podobno Wasze kleje szarego styropianu też się nie trzymają!

Nie wiem, dlaczego nie odzywają się stowarzyszenia producentów styropianu. W świetle opisanych faktów i przeprowadzonych prób (co prawda tylko w nienotyfikowanym laboratorium) nie wypada milczeć, tym bardziej jeżeli produkt ma badania wg normy PN-EN 13163:2009, rekomendacje ITB i poparcie jednej z uczelni wojskowych, na co powołuje się dostawca styropianu z feralnej budowy. Może trzeba napisać o szarym styropianie w obustronnej otulinie ze styropianu białego (Szwajcaria), albo o szarym styropianie malowanym jednostronnie na biało (Austria), które oferują w swoich krajach koncerny-matki niektórych członków Waszych stowarzyszeń, a także z jakiego powodu to robią? Czyżby inwestorzy w Polsce nie zasługiwali na takie samo bezpieczeństwo i prawo do pełnej informacji?

Dopiero w oparciu o pełną informację inwestor może dokonywać świadomego wyboru, a wykonawca poczuje potrzebę podjęcia skutecznych działań ochronnych. W przeciwnym razie, to w dalszym ciągu przypadek i przysłowiowy czarny kot będzie decydował o sukcesie lub porażce ocieplanej elewacji.

mgr inż. Andrzej Jędrzejewski


CZYTAJ WIĘCEJ

Minimalne wagi dla styropianu grafitowego

---