Termomodernizacja budynków na Ursynowie

Pokryta rusztowaniem część budynku do malowania elewacji
Fot. TYNKI

Prace termomodernizacyjne są z reguły kosztowne, a poniesione nakłady zwracają się przez wiele kolejnych lat.

Jednak energia cieplna drożeje i będzie drożeć, co przekłada się na wciąż rosnące koszty utrzymania starszych budynków. Termomodernizacja jest najskuteczniejszym sposobem zmniejszenia zapotrzebowania budynku na energię cieplną.

Do takiego właśnie wniosku doszła Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa „Stokłosy” na warszawskim Ursynowie. Spółdzielnia zarządza m.in. budynkami przy ul. Zamiany. W zeszłym roku zostały ocieplone budynki nr 9 i 11, w tym roku przystąpiono do modernizacji budynku przy ul. Zamiany 16. Projekt ocieplenia elewacji budynku wykonała firma Grupa Proeks z Warszawy.

Budynek został wzniesiony w technologii wielkopłytowej w systemie Wk-70. Ściany wewnętrzne nośne pełne i stropy kanałowe są prefabrykowane. Ściany zewnętrzne kondygnacji nadziemnych wykonane są z prefabrykatów wielkopłytowych, trójwarstwowych, składających się z warstwy wewnętrznej nośnej, środkowej warstwy izolacji oraz warstwy zewnętrznej. Budynek był już kiedyś ocieplony styropianem o grubości 5 cm, z zewnętrzną wyprawą tynkarską cienkopowłokową, zbrojoną siatką z włókna szklanego. Jednakże w związku z chęcią poprawienia izolacyjności cieplnej ścian, dążąc do osiągnięcia współczynnika przenikania ciepła przyjętego dla budynku wzorcowego, podjęto decyzję o zwiększeniu warstwy izolacyjnej. Istniejące ocieplenie na budynku należało pozostawić. Płyty osłonowe ścian zewnętrznych wzmocniono poprzez dodatkowe połączenia warstwy fakturowej z warstwą nośną. Wszystkie elewacje zostały ocieplone styropianem o grubości 7 cm. Łączna grubość warstwy izolacyjnej na budynku wyniosła więc 12 cm.

Główne roboty ociepleniowe wykonano wg technologii opracowanej w oparciu o Instrukcję ITP. Nr 334/2002 – bezspoinowy system ocieplania ścian zewnętrznych budynku. Zawarte są w niej uniwersalne zasady postępowania przy docieplaniu ścian, wymagania dotyczące materiałów, technologii wykonania, zasad kontroli i odbioru prac.

Budynek został ocieplony w systemie Dryvit. Do wykonania warstwy izolacyjnej wykorzystano płyty styropianowe EPS 70-040 wg PN-B-20130/1997, odpowiadające następującym wymaganiom:

• wymiary nie większe niż 600 × 1200 mm,
• struktura styropianu zwarta, niedopuszczalne są luźno związane granulki,
• powierzchnia płyt szorska, po krojeniu z bloków,
• krawędzie płyt proste z ostrymi krawędziami,
• wytrzymałość na rozrywanie siłą prostopadłą do powierzchni – nie mniej niż 80 kPa dla każdej próbki,
• pozostałe wymagania dla płyt styropianowych zgodnie z normą PN-B-20130/1997. Płyty styropianowe były sezonowane przed użyciem przez okres co najmniej dwóch miesięcy od wyprodukowania.

• sprawdzono dokładnie całą powierzchnię ścian oraz uzupełniono luźne i głuche tynki zewnętrzne,
• usunięto wierzchnią warstwę luźno związaną z podłożem za pomocą szczotek drucianych w celu oderwania ziaren kruszywa niezwiązanych trwale z podłożem,
• oczyszczono całą powierzchnię ścian i zagruntowano środkiem zwiększającym przyczepność Primax,
• wykonano próbne przyklejenie izolacji w celu sprawdzenia przyczepności masy klejącej do podłoża ścian,
• zabezpieczono folią budowlaną wszystkie drzwi i okna.

Przyklejanie płyt izolacyjnych wymagało nie tylko odpowiedniej zaprawy klejącej, ale również pogody. Temperatura otoczenia i podłoża w momencie użycia i przez następne 24 godziny nie mogła być niższa niż +4°C. W tym czasie warstwę spoiwa należało chronić przed deszczem i mrozem. Do przyklejenia płyt izolacyjnych do podłoża zastosowano zaprawę klejącą do styropianu Dryhesive Plus. Nakładano ją na płytę metodą „ramki i placków” (ramka szerokość około 5 cm, grubość około 1 cm, 6 placków wewnątrz ramki). Przy klejeniu należało pamiętać o umiarkowanym dociskaniu płyty do podłoża, aby masa klejąca nie dostawała się pomiędzy sąsiednie płyty. Szczeliny były wypełniane materiałem termoizolacyjnym. Nie nakłada się masy klejącej na podłoże, zawsze na powierzchnie płyt termoizolacyjnych.


Mocowanie płyt izolacyjnych łącznikami z tworzywa należało wykonać najwcześniej po 24 godzinach od przyklejenia – zgodnie z zasadami w odpowiednich świadectwach MB, dopuszczającymi łączniki do stosowania w metodzie „lekkiej”. Do mocowania styropianu na ścianach zastosowano po 3 łączniki na płytę (6 szt. na 1 m²).

Do wykonania warstwy ochronnej na płytach izolacyjnych zastosowano zaprawę klejącą do styropianu Drycoat. Pierwszą warstwę wyprawy klejowej należało wykonać z zaprawy klejącej, w którą wtopiono tkaninę z włókna szklanego Standard Plus. Siatka nie powinna dotykać płyt izolacyjnych, ale nie powinna również być widoczna spod warstwy klejowej.

Wykonanie warstwy zbrojonej można było rozpocząć po 3 dniach od przyklejenia płyt izolacyjnych w temperaturze 5–25°C, przy bezdeszczowej pogodzie. Niedopuszczalne jest pozostawienie ocieplenia bez osłony dłużej niż przez 2 tygodnie.

Masę klejącą na powierzchni płyt izolacyjnych nanoszono ciągłą warstwą grubości 3 mm, rozpoczynając od góry ściany pasami pionowymi o szerokości tkaniny zbrojącej. Następnie na powierzchni przyklejonej tkaniny naniesiono drugą warstwę masy grubości 1 mm. Tkanina przyklejona na jednej ścianie nie mogła być ucięta na krawędzi, lecz wywinięta na ścianę sąsiednią.

Wyprawę zewnętrzną wykonano dopiero po stwardnieniu wyprawy klejowej, to jest po 2–3 dniach. Do wykonania wypraw elewacyjnych przy ocieplaniu ścian zewnętrznych budynku zastosowano cienkopowłokową masę tynkarską, tynk mineralny Drytex SandPebble, typu Baranek, uziarnienie 1,6 mm.

Czas schnięcia tynku wynosił około 24 godzin, przy założeniu temperatury +20°C i wilgotności względnej powietrza 55%. Przy niższych temperaturach i wyższej wilgotności czas schnięcia ulega wydłużeniu. Czas osiągnięcia pełnych parametrów przez tynki Drytex wynosi, jak dla zapraw cementowych, 28 dni.

Do momentu całkowitego wyschnięcia tynk należało chronić przed działaniem wody. Pod masę tynkarską zastosowano płyn gruntujący Strongsil, przeznaczony pod tynki mineralne. Należy unikać prac w miejscach silnie nasłonecznionych i przy silnym wietrze. Na powierzchnie płyt styropianowych za pomocą stalowej pacy nałożono ciągłą warstwę uprzednio rozrobionej masy. Zaprawę nakłada się na grubość 1,6 mm na powierzchni nieco większej od szerokości siatki.

Po wykonaniu wyprawy tynkarskiej ściany zostały pokryte dwoma warstwami farby silikonowej Silstar. Farbę należało dokładnie wymieszać przed nanoszeniem. Aplikacja może odbywać się za pomocą pędzla, wałka lub metodą natryskową. Farbę nakłada się na suchą powierzchnię.

Ze względu na szczególny charakter robót dociepleniowych, powinny one być wykonywane przez wyspecjalizowaną firmę. Dlatego też Spółdzielnia Mieszkaniowa wybrała firmę Fasada, która ma 20-letnie doświadczenie w tego typu pracach. Przy wykonywaniu robót konieczny jest systematyczny nadzór techniczny. Kierownikiem budowy przy ul. Zamiany był Aleksander Młynarczuk, który kontrolował sposób i jakość wykonywanych prac. Z ramienia Spółdzielni Inspektorem Nadzoru Budowlanego była Maria Sadowska, której zadaniem było sprawdzenie i dopilnowanie, czy wszystkie prace zostały wykonane zgodnie z obowiązującymi przepisami i sztuką budowlaną. W czasie wykonywania robót ociepleniowych i innych z nimi związanych, powinien być prowadzony dziennik budowy.

Wszystkie prace ociepleniowe budynku trwały 2 miesiące.

Odpowiednia przenikalność ciepła w budynku, to nie tylko oszczędność w zużyciu energii, ale również zmniejszona ilość CO2 wydzielana do atmosfery. Korzyść dla środowiska, korzyść dla ludzi! Koszty poniesione na termomodernizację tego budynku powinny się zwrócić w ciągu 7–10 lat.

Opracowano na podstawie materiałów: SBM Stokłosy, Grupa Proeks, Fasada